De lelie, al eeuwen in ons midden…deel 2

Bianca van de Wetering

05-04-2022

Nadat de lelie bij de Grieken en Romeinen hun bekendheid had gehad, nam ook het christendom de symboliek van de lelie over. Van Juno (zie vorige blog) werd het de maagd Maria, het embleem van sterfelijke schoonheid en zuiverheid. De stuifmeeldraden werden verwijderd omdat die de bloem bevlekten en zo werd de bloem maagdelijk gehouden. Bij schilderingen in kerken is de lelie altijd zonder stuifmeeldraden te zien. De kruisvaarders verspreiden de lelie verder over Europa.

Ook in de Franse geschiedenis speelt de lelie een grote rol. In de jaren 456 tot 511 v. Chr. Zou de heilige Maagd Maria koning Clovis namelijk een lelie hebben gegeven, waarna de olie voor de zalving uit de hemel kwam vallen. Vanaf dat moment werd de lelie het Franse symbool voor de macht van God. Het symbool van de Fleur de Lys was oorspronkelijk een creatie van de heersende klasse van het Romeinse Rijk en was een gele lis. Het symbool werd in de 12e eeuw op het wapenschild van Lodewijk VII aangebracht. Van toen af aan noemde men het symbool “Fleur de Louys”, later verbasterd naar “Fleur de Lys”. “Lys” of lis betekent in het Frans “lelie”. Dit verklaart waarom de Franse lelie zo weinig op een lelie lijkt. Gouden lelies op een witte achtergrond bleven op de Franse vlag tot de Franse Revolutie, toen de vlag werd vervangen door de “Tricolore”. De fleur de lys wordt nog altijd afgebeeld op wapens en vlaggen van een groot aantal Franstalige gebieden.

Tot vroeg in de Middeleeuwen werd Maria op schilderijen altijd met een olijftak afgebeeld, daarna met een witte lelie. Maria, als symbool van reinheid, kreeg van de engel Gabriel, die haar de geboorte meedeelde, de lelie, het symbool van onbevlekte ontvangenis. De overledene moest zuiver voor God verschijnen. Om die reden werd de witte lelie ook een grafbloem. Ook werd er verteld dat er op de graven van ten onrechte beschuldigde mensen vanzelf lelies groeiden. De lelie gaf aan dat de ziel zuiver was en naar God was gegaan.

Een andere reden voor de verheerlijking van de lelie is dat men er geneeskrachtige waarden aan toekende. Zalf en olie, gewonnen uit de bloemen en de bollen, werden gebruikt bij genezing van allerlei verwondingen en zou de huid zacht maken en helpen tegen rimpels. Er werd zelfs gezegd dat haaruitval tegengegaan kan worden met een zalf, gemaakt van honing en de as van de wortels van de Martagon lelie.

Maar wat de geschiedenis er ook allemaal over verteld. Het is en blijft een bijzondere bloem die ook in het heden er mag zijn!

martagon lelie